Zelensky: Yeni Suriye olmak istemiyoruz

Zelenskiy, Ankara Esenboğa Havalimanı'nda, Türkiye’den seyahat etmeden önce, Anadolu Ajansı'nın da dahil olduğu basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

ABD’nin, Rusya ile ilişkilere olan yaklaşımının tamamen kendi kararı olduğunu belirten Zelenskiy, "(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’i politik izolasyondan çıkardıklarını gözlemliyoruz; fakat bu onların tasarrufu, konuşuyorlar." dedi.

Zelenskiy, Ukrayna’nın savaşın bitmesine ilişkin müzakerelerde yer almamasını eleştirerek, "Savaşın sona ermesine dair planlar oluşturdukları zaman biz nerede yer alıyoruz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna topraklarında gerçekleşmekte, ölenler Ukraynalı. Putin, Ukraynalıları öldürüyor, Amerikalıları değil. Avrupalılar da değil, Ukraynalılar zarar görüyor." diye konuştu.

Ukrayna olmadan yapılan müzakerelerin kabul edilmeyeceğine dikkat çeken Zelenskiy, "Siz istediğiniz konuları konuşabilirsiniz ama bizim hakkımızda, biz olmadan konuşursanız bu kabul edilemez" şeklinde konuştu.

Zelenskiy, ABD'nin Ukrayna'nın yanında olduğunu düşündüğünü belirterek, "(ABD Başkanı Donald) Trump’ın da daha çok yanımızda olmasını umut ediyorum. ABD'den hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar iki partili sistemde bizi destekliyorlar. Bu desteği kaybetmek istemiyorum." dedi.

Zelenskiy, Trump’ın savaşı sona erdirme vaadini yakından takip ettiklerini ve süreci gözleyeceklerini belirtti.

Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerin kurtarılması ve doğal kaynakların korunması durumunda yatırıma açık olacaklarını vurgulayan Zelenskiy, "Biz herhangi bir bölge için sadece hammadde merkezi olmak istemiyoruz. Anayasamıza göre hareket edeceğiz ve anayasayı ihlal etmeyeceğim. Topraklarımı ve çıkarlarımızı savunacağım." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'a teşekkürlerini ileten Zelenskiy, "Cumhurbaşkanı ile görüşmelerimiz her zaman somut konular etrafında şekillendi. Bugün de yine detaylı ve somut bir görüşme gerçekleştirdik." şeklinde konuştu.

Zelenskiy, uluslararası hukuk, egemenlik ve toprak bütünlüğünün önemli olduğunu belirterek, "Bu on binlerce, yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesi, yetimlerin oluşması ve evlerin yıkılması anlamına geliyor. Bundan dolayı ülkenizde Ukraynalı yetim çocukları ağırlamanız için teşekkür etmek isterim." diye konuştu.

Devlet Başkanı Zelenskiy, savaşın en kısa zamanda sona ermesini istediklerini vurgulayarak şunları ifade etti:

"Adaletli ve kalıcı bir barış istiyoruz. Ölüm tekrar memleketimize gelmemeli. Yeni bir Suriye olma istemiyoruz. Hepsi gerçek bir adalet arayışı. Katiller hesap vermeli. Güvenlik garantileri sunan ülkelerle birlikte hareket etmek önem taşıyor. Eğer bir ateşkes olacaksa bu da sıcak savaşın bitmesi açısından önemli bir adım olacaktır."

"Avrupa Birliği gibi büyük bir pazara katılmalıyız"

Zelenskiy, Donald Trump ile savaşın sonlandırılmasını konuştuğunu belirterek, "Putin’in yeniden aldatmaya kalkabileceğini unutmamak gerekiyor. Minsk Anlaşmaları sonrasında bile Fransa’da bir anlaşma yapmıştık. Ancak sonra bu bozuldu ve savaş başladı." dedi.

Yeniden bir savaşı önlemek için Ukrayna'nın NATO üyeliğinden bahseden Zelenskiy, "Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu duruma vakıf ve Ukrayna'nın gelecekte NATO’ya katılımını destekliyor. Avrupa'daki birçok lider de bunu anlıyor ve bu desteği veriyor. Avrupa liderlerinin çoğu NATO üyeliğimizi destekliyor." diye belirtti.

Zelenskiy, "Eğer NATO'ya katılamayacaksak hangi güvenli garantilerden bahsedeceğiz?" diyerek, ülkesinin güçlü bir ordusu olmasına rağmen sürekli silah ve fon desteğine ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

Ekonomik güvenlik garantilerine de ihtiyaçları olduğunu söyleyen Zelenskiy, "Avrupa Birliği gibi büyük bir pazara katılmalıyız." şeklinde konuştu.

Zelenskiy, herkesin Putin’in yeniden savaşa dönmeyeceğinden emin olmaları gerektiğini belirterek şunları söyledi:

"Eğer herkes Putin’in tekrar savaşa dönmeyeceğinden eminse, o zaman niçin Ukrayna'ya asker konuşlandırılmasından çekiniyoruz? Sonuç olarak, biz tekrarlanmayacak senaryodansa farklı güvence yollarını konuşuyoruz. Bu konu da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bugünkü görüşmemizde ele aldık."

"Bu savaşı bitirmek için her şeyi yapacağız"

Zelenskiy, Ukrayna’nın çeşitli beklentilerine değinerek şöyle devam etti: "Putin savaşın devamını istemeye kalkarsa, ona dur diyecek kişilerin masada olması gerekiyor. Gerçek ve somut güvenlik garantileri sağlayabileceklerden bahsediyorum. Diplomasi nasıl işler biliyoruz. Putin’le konuşmak tercih ettiğim bir şey değil. Ama yine de bu savaşı sonlandırmak için ne gerekiyorsa yapacağız. Tüm partnerlerimizle açık bir iletişimde olmalıyız. Zira satranç gibi bir oyun oynamak birbirimizin ölümüne neden olabilecek hamleler içeriyor."

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD ve Rusya arasındaki ikili ilişkilere yönelik açıklamalarda bulundu:

"Beğensem de beğenmesem de bu onların ikili iş birliği ve ABD'nin kendi kararıdır. Ancak Putin'e sağlanan politik izolasyondan çıkarılma adımlarını izliyoruz. Bu süreçte ‘Savaşı bitirmek için bizim planlarımız şöyle’ dediklerinde biz de kim olduğumuzu sorguluyoruz. Müzakere masasının neresindeyiz? Savaş Ukrayna’da geçiyor. Ukraynalılar ölüyor, Amerikalılar veya Avrupalılar değil. Yine kimse ölmese de seviniriz ama acımız büyük ve Ukrayna olmadan müzakere edilemez. Biz olmadan bizim hakkımızda görüşürlerse kabul etmiyoruz. Adaletli olduğuna inanıyorum."

Zelenskiy, savaşın sona ermesi için müzakerelerde hem Ukrayna hem Rusya’nın masada olması gerektiğini vurgulayarak, Avrupa Birliği'nin yanı sıra Avrupa kıtasının da temsilcisinin bulunması gerektiğini belirtti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Avrupa'nın müzakere masasındaki rolüne dair görüştüğünü, "Fransa'da çeşitli toplantılar gerçekleştirdiklerini de biliyorum. Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de konuştum ve haberimiz olmayan görüşmeleri ciddiye almıyoruz." dedi.

"Bizi çağırmadılar"

Zelenskiy, Suudi Arabistan’daki Riyad görüşmelerine ilişkin, "Görüşme tarihi benim oradaki ziyaretime denk geldi ve ben istemiyorum, bu bir oyun olarak görünsün. Bu bir oyun değil. Ukrayna için güven kaybedilmemeli. Pek çok tesadüf var ve bize davet gönderilmedi." diye konuştu.

Dürüst, şeffaf ve adil bir görüşmenin gerektiğini belirten Zelenskiy, "Bu istediğim tek şey. Şeffaflık kaybolmasın. Partnerlerimiz de bize olan güveni yitirmesin. Bu tür oyunlar maalesef Ukraynalıların psikolojik durumunu etkiliyor. Ukraynalılar kandırılıyor hissediyor. Halkımın duygularıyla oyun oynanmasını istemiyorum." ifadelerini kullandı.

Zelenskiy, Ukrayna dışında tutulan savaşın sona erdirilmesine yönelik gelişmelerin kabul edilemez olduğunu belirterek, ABD'li yetkililerin yakında Kiev’i ziyaret edeceklerini ve Trump ile de görüşmeyi planladığını söyledi.

Putin’in kendisinin meşru bir lider olmadığına dair eleştirilerine yönelik Zelenskiy, şu yanıtı verdi:

"Ukrayna’da savaş devam ederken herhangi bir seçim yapılamadığına dair ülke yasaları net. Olağanüstü hal kanunları ve anayasa bu durumu belirtiyor, savaş durumunun sona ermesi gerektiğini buyuruyor. Her ülkenin anayasasında bu düzenleme vardır sanırım, mevcut Cumhurbaşkanı görevlerine devam eder. Bu yüzden ülkemizde seçim olmadıkça Cumhurbaşkanlığı görevim meşrudur.

Eğer demokratik bir seçim sözü ediyorsak, yurt dışındaki 8,5 milyon insanın da katılamayacağı bir oylama nasıl kabul edilebilir? İşgal altında bulunan bölgelerdeki insanlar nasıl oy kullanacak? Bu konuyla alakalı anayasamızda online bir seçim sistemi öngörülmüyor. Cephe hattındaki askerler nasıl oy kullanacak? Savaş süresince askerler kendi adaylarını hem başkanlık hem de parlamento için öneremez. Bu yüzden bir seçim yapılacaksa askerlerin görüşlerini ve haklarını görmezden mi geleceğiz? Cephesi hatlarına yakın yaşayanlar nasıl oy verecek?"

"Karşılıksız hiçbir şey olmaz"

Zelenskiy, Ukrayna'da doğalgaz, petrol, doğal kaynaklar ve nadir elementlerin bulunduğunu hatırlatarak, "Bu kaynakların bir bölümü maalesef işgal altında. Bölgeyi işgalden kurtarmak zorundayız. Enerji kaynakları için jeopolitik düzeyde finansal olarak onlara baskı yapmazsanız, bankalarını bloke etmezseniz ve iş çevrenizi Rusya’dan çekmezseniz, bu savaşı durdurmak ve geri çekilmeye zorlamak mümkün değil. Partnerlerimizin anlamasını bekliyoruz ve bu talebin adil olduğuna inanıyoruz." dedi.

Güvenlik garantisi karşılığında nadir toprak elementleri üzerine ABD ile yatırım konusundaki taslak belgede yer alan eksikliklerden söz eden Zelenskiy,"O taslakta güvenlik garantileri yoktu, bu yüzden adil değildi. O nedenle belge üzerinde çalışmaya devam etmeliler. Ülkemize yapılacak yatırımlara da açığız, toplumumuzda bu konuda destek bulacağına inanıyorum. Ancak, karşılık almadan bir şey vermemek gerektiğine inanıyorum. Eğer koruyamazsak ne olacak?” diye konuştu.

Zelenskiy, NATO'nun savunma alanında öncü bir rol üstlendiğini ancak Avrupa’da NATO üyesi olmayan güçlü orduların da varlığına dikkat çekti.

Ülkesinin Avrupa’daki en büyük ordulardan birine sahip olduğunu belirten Zelenskiy, "Ukrayna’da savaş sona erdiğinde, birleşik kuvvetlere ihtiyaç duyacağız. Ukrayna birleşik bir iletişim ağı kurmalı ve savunma birlikteliği oluşturmalı. Avrupa kıtası güçlü bir ordu tarafından korunmalı. Sadece birkaç ordu değil, daha geniş katılımlı ve güçlenmeli." ifadesini kullandı.

"Türkiye ile iş birliğimiz devam edecek"

Zelenskiy, Kırım Tatarlarının esaretten kurtarılmasının önemine değinerek, dini inançları nedeniyle Rusya tarafından tutuklandıklarını söyledi.

Zelenskiy, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın esirlerin serbest bırakılması konusundaki yardımlarını takdir ederek, çok sayıda Ukraynalı esir olduğunu belirtti ve kapsamlı bir esir takasının gerekli olduğuna dikkat çekti.

Zelenskiy, Türkiye ile savunma sanayi alanındaki iş birliklerine değinerek, "Baykar ve Bayraktar firmalarıyla çalışıyoruz. Ukrayna'da ofisleri açıldı ve karşılıklı satın alma süreçleri üzerine görüşmelere devam ediyoruz. Türkiye ile birçok konuda iş birliği yapmaya devam edeceğiz. Türkiye, Ukrayna Deniz Kuvvetleri için iki korvet inşa etti. Birinin yapımı tamamlandı, diğerinin ise 2026’da tamamlanması bekleniyor. Bu projeleri somutlaştırmak ve sürdürmek isteriz." dedi.

Zelenskiy, savaş nedeniyle bazı ortak projelerin daha yavaş ilerlediğine dikkat çekerek, "Rus füzeleri motor sanayimizi yok etmeye çalıştı ve bu da Türkiye ve diğer ülkelerle olan sözleşmelerimizi etkiliyor." dedi.

"En önemlisi adil bir şekilde savaşın sona ermesi"

Türkiye ile Ukrayna arasındaki ticaret hacminin savaş sırasında bile 6 milyar doları aştığına dikkat çeken Zelenskiy, "10 milyar dolara ulaşmayı hedefliyoruz. Serbest Ticaret Anlaşmasının onaylanmasının ardından bu hedefe ulaşılacaktır. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Ukrayna’ya davet ettim ve anlaşmanın onaylanması sonrasında ziyaretin gerçekleşmesini umuyorum." dedi.

Zelenskiy, Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması'na ilişkin olarak, "Savaşın başından beri süregelen bir koridorumuz vardı. Rusya, Karadeniz'i bloke etmişti; fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteği ve Türkiye ile Birleşmiş Milletler'le birlikte bu platformu oluşturduk. Koridoru iki taraftan da kontrol ederek kullanmaya devam edecektik. Rusya bu koridoru engelledi çünkü Ukrayna'nın gıda ürünlerini piyasaya sürmesini istemediler." şeklinde konuştu.

Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerle yeni bir deniz koridoru oluşturduklarını belirten Zelenskiy, "Lojistik daha uzun süre alıyor bizim için, maliyetli; fakat çok değil. Eskiden gıda ürünleri sınırlıydı, şimdi ise enerji, metalürji gibi konular da koridora dahil ediliyor ve işler durumda. Ancak Ukrayna'nın savaş bitene kadar her para kazanma girişimi Rusya tarafından engellenecektir." dedi.

Ülkesinin geçirdiği zorlu süreçlerde unutamadığı anlara dair konuşan Zelenskiy, şunları söyledi: "Bir baba olarak Erdoğan’la torunları hakkında konuşuruz, ben de çocuklarımı anlatırım. Çocuklarım, Ukrayna’daki diğer çocuklar gibi büyümek zorunda kaldı savaşla birlikte. Çocuklukları ellerinden alındı, olgunlaştılar, büyüdüler. Çok güçlü hale geldiler. Ancak bu süreçte çocukluktan yitirdikleri çok şey var. Ukrayna'daki her ebeveyn gibi, benim çocuklarım da savaşın çocukları hâline geldi. Bütün bu süreçte, en mutlu anlarım çocuklarımın yanındayken geçiyor. "