Asrın dayanışması: 11 şehirde konut seferberliği

Türkiye, 6 Şubat depremleri sonrasında büyük yıkım yaşayan 11 ilde dünyanın en büyük konut seferberliğini hayata geçirdi. İki yıl içinde 201 bin 580 konut ve iş yeri hak sahiplerine teslim edilirken, yıl sonuna kadar toplamda 452 bin 983 bağımsız bölümün tamamlanarak teslim edilmesi hedefleniyor.

6 Şubat 2023'te Türkiye, tarihinin en acı dönemlerinden birini yaşadı. Saat 04.17’de, Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin etkisi yalnızca Kahramanmaraş’la sınırlı kalmayıp Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ illerinde de ağır yıkıma yol açtı. Yaklaşık dokuz saat sonra Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem bölgeyi yeniden sarstı. Bu iki büyük afetin sonucunda 53 bin 537 insan hayatını kaybetti, 518 bin konut ise tamamen yıkıldı veya ağır hasar aldı.

Altyapı da dahil olmak üzere şehirlerin genel yapısı ciddi zarar gördü. Bu durum karşısında devlet ve millet dayanışma göstererek bir toparlanma süreci başlattı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda, 11 ilde toplam 3 bin 481 şantiye kuruldu ve 182 bin personel kesintisiz görev aldı. Bugüne kadar 169 bin 171 konut, 32 bin 260 köy evi ve 149 iş yeri olmak üzere toplamda 201 bin 580 bağımsız bölüm hak sahiplerinin kullanımına sunuldu. Planlamaya göre 2025 yılı sonunda toplamda 452 bin 983 bağımsız bölümün teslim edilmesi öngörülüyor.

Depremler sonrasında harcama miktarının bugünkü değerle yaklaşık 2,6 trilyon lirayı bulduğu aktarıldı. İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan "Asrın Felaketinin 2. Yılı: İnşa ve İhya Çalışmaları" adlı kitapta bu süreç detaylı olarak ele alındı. Kitapta bir takdim yazısı kaleme alan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk günden itibaren verilen sözlerin yerine getirilmesi için çalışmalara ara vermeden devam ettiklerini vurguladı.

Hatay Altınözü’nde fay hattının bölgeyi ikiye ayırarak oluşturduğu derin yarık ise deprem felaketinin kalıcı bir sembolü olarak kaldı. Halit Kandemir isimli bir vatandaş, bu dev çatlağı her gördüğünde aynı korkuyu tazelediğini dile getirdi.

Adıyaman İndere’de yer alan Emlak Konut şantiyesini bugün ziyaret etmesi beklenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada 5 milyon metrekarelik alanda inşası süren 16 bin 830 bağımsız bölümün çalışmalarını inceleyecek. Ayrıca Adıyaman merkezde yenilenen çarşıyı da ziyaret edecek.

Depremden etkilenen illerde şu ana kadar dağıtımı yapılan bağımsız bölümler şu şekilde:

- Malatya: 26 bin 325 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 79 bin 420.
- Adana: 6 bin 817 teslim edilen konut ve iş yeri.
- Hatay: 46 bin 167 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 153 bin 248.
- Osmaniye: 7 bin 337 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 12 bin 218.
- Kahramanmaraş: 34 bin 630 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 74 bin 187.
- Elazığ: 8 bin 834 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 13 bin 142.
- Kilis: 2 bin 156 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 2 bin 861.
- Diyarbakır: 7 bin 920 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 17 bin 577.
- Şanlıurfa: 7 bin 513 teslim edilen konut ve iş yeri. Hedef: 14 bin 735.

Gaziantep’te bugüne kadar 22 bin 475 konut ve işyeri teslim edildi. Aynı zamanda, planlanan 29 bin 500 bağımsız birimin de teslim sürecinin devam ettiği bildirildi.

Adıyaman’da ise 31 bin 406 konut ve işyeri sahiplerine ulaştırıldı. Yakın dönemde, 43 bin 573 bağımsız birimin daha teslim edilmesi hedefleniyor.

Toplamda şu ana kadar teslim edilen konut sayısı 201 bin 580’e ulaştı. Yıl sonuna kadar ise bu rakamın 452 bin 983’e çıkarılması hedefleniyor.

Yaşanan acılar arasında, Hatay’da ailesini kaybetmiş olan itfaiye eri Bekir Bilgin’in hikayesi dikkat çekiyor. 1.5 yıl önce evlendiği eşi Didem Seda Bilgin’i kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşayan Bilgin, yaşadıklarını şöyle ifade etti: Trabzon’dan yola çıkıp 26 saat sonra olay yerine vardım. Hatay’ı avucumun içi gibi bilirim, evi sağlam kalan çınar ağacını görünce bulabildim. Üç gün boyunca enkazda çalışarak çıplak ellerimle eşimin, baldızımın ve bebeğinin cansız bedenlerini çıkardım. Ailemden toplamda 8 kişiyi kaybettim.

Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Özmen ise bölgede son iki yılda meydana gelen artçı sarsıntılarla ilgili bilgi verdi. Depremlerden etkilenen 11 kentte 70 binden fazla artçı sarsıntının kaydedildiğini söyleyen Özmen, bunun nadiren görülen yoğun bir sismik hareketlilik olduğunu belirtti.  En sık depremlerin Kahramanmaraş’tan sonra Malatya’da yaşandığını da sözlerine ekledi.