Dünya yeni bir pandemiye hazır mı?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, dünyanın yeni bir pandemiye hem hazır olduğunu hem de olmadığını belirtti. Ghebreyesus, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'ne akredite gazetecilerle bir araya gelerek 2024 yılı sağlık alanındaki gelişmeleri değerlendirdi.

Bu yıl 9 ülkenin bazı hastalıklardan tamamen arındığını ve Afrika'daki 17 ülkeye 12 milyon doz sıtma aşısının ulaştırıldığını açıklayan Ghebreyesus, 150 ülkede ise sigara kullanımının azaldığını kaydetti.

Dünyada bazı kutlayacak gelişmeler olsa da üzücü olayların da devam ettiğine dikkat çeken Ghebreyesus, Gazze, Sudan ve Ukrayna'daki savaşların sona erme belirtisi göstermediğini vurguladı. Bu çatışmaların, çok sayıda ölüme, yıkıma ve yerinden edilmelere yol açarken sağlık sistemlerini de sıklıkla hedef aldığını belirtti. DSÖ kayıtlarına göre, sağlık hizmetleri bir yıl içinde 1370 kere saldırıya uğramış ve bu saldırılar sonucunda 805 kişi ölmüş, 1545 kişi yaralanmıştır.

Suriye'deki gelişmelere de değinen Ghebreyesus, Halep ve İdlib'deki sağlık kurumlarının yoğunluk yaşadığını ve bazılarının hizmetlerini askıya aldığını, sağlık hizmetlerine karşı 19 saldırı gerçekleştiğini bildirdi. Suriye'deki yerinden edilenlerin ve geri dönenlerin sağlık hizmetine olan ihtiyacının, ülkedeki sağlık sistemine büyük bir yük getireceğini ifade etti. Ghebreyesus, son iki haftada bölgeye 11 tır sağlık malzemesi gönderildiğini de belirtti.

Afrika'daki M çiçeği virüsünün küresel bir endişe kaynağı olduğunu, ancak Ruanda'daki Marburg virüsünün kontrol altına alındığını vurgulayan Ghebreyesus, ayrıca kuş gribinin endişe verici şekilde yayıldığını belirtti. Son bir yılda kolera ölümlerinin yüzde 71, kızamık vakalarının ise yüzde 20 arttığını söyleyen Ghebreyesus, yetişkinlerde şeker hastalığı oranının 1990'dan bu yana 4 kat arttığını bildirdi.

Kovid-19'un hala etkili ve can aldığını belirten Ghebreyesus, "Kovid-19'dan geçmiş zamanmış gibi söz edemeyiz" dedi. Son bir yılda haftalık yaklaşık 1000, son 5 yılda ise toplam 7 milyon kişinin bu hastalığa kurban gittiğini hatırlattı.

Ghebreyesus, dünya genelinin yeni bir pandemiye karşı hem hazır olduğunu hem de olmadığını belirterek, "Yeni bir pandemi bugün gelseydi, dünya 5 yıl önce Kovid-19'a zemin hazırlayan kırılganlıkların bir kısmıyla karşı karşıya kalırdı" dedi. Dünya Bankası ile DSÖ'nün Pandemi Fonu oluşturduğunu, yerel ilaç ve aşı üretimine önem verildiğini anlattı. Ancak, dünya nüfusunun yarısının temel sağlık hizmetlerine ulaşamadığını ve 2 milyar insanın sağlık hizmetlerine ödeme yapmakta zorlandığını söyledi.