“7,0 üzeri deprem olasılığı”: Bilimsel bulgular nasıl okundu?

Almanya’daki GFZ Helmholtz Jeofizik Araştırma Merkezi öncülüğünde hazırlanan ve Science dergisinde yayımlanan çalışma, Marmara Denizi’nde 7,0 ve üzeri büyüklükte bir deprem olasılığını yeniden gündeme taşıdı. Araştırmada, Marmara’nın Türkiye’nin kuzeybatısında sismik tehlike ve risk açısından Avrupa’nın en dikkat çeken bölgelerinden biri olduğu belirtildi. Bulguların, bölgedeki fay davranışlarının nasıl izleneceğine yönelik sürecin devam ettiği vurgulandı.

Son depremler ve sismik hareketlilik nasıl değerlendirildi?

Çalışmada, 23 Nisan 2025’te Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem ile son 15 yılda Ana Marmara Fayı üzerinde oluşan sarsıntılar birlikte ele alındı. Depremlerin merkezlerinin zamanla batıdan doğuya doğru ilerlediği, bu durumun fay üzerindeki gerilim dağılımına işaret ettiği kaydedildi.

Araştırmacılar, özellikle İstanbul’un güneyinde yer alan Adalar segmentinin büyük ölçüde kilitli olduğuna dikkat çekerek, bu bölgede enerji birikiminin sürdüğünü ifade etti.

Bilim insanları bulguları nasıl yorumladı?

Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür, çalışmanın Marmara Denizi’ne ilişkin uzun süredir dile getirilen görüşlerle örtüştüğünü belirterek, Ana Marmara Fayı’nda kırılmamış segmentlerin bulunduğunu hatırlattı. Görür, 1912 Şarköy ve 1999 İzmit depremleri arasında kalan kesimin sismik boşluk niteliği taşıdığını ifade etti.

Prof. Dr. Okan Tüysüz ise Marmara Denizi’ndeki tüm bilimsel çalışmaların, kırılmamış fay parçalarının varlığına işaret ettiğini söyledi. Büyükçekmece açıkları ile İzmit Körfezi arasında kalan alanın dikkatle izlenmesi gerektiğini belirten Tüysüz, bu kesimde biriken stresin büyük bir sarsıntı potansiyeli taşıdığını kaydetti.

Olası senaryolar neler?

Çalışmada ve uzman değerlendirmelerinde, Marmara Denizi’nde olası bir depremin farklı senaryolarla gerçekleşebileceği belirtildi. Avcılar ve Adalar faylarının ayrı ya da birlikte kırılması durumunda, depremin büyüklüğünün ve etkisinin değişebileceği ifade edildi. Fayların doğrultu atımlı yapısı nedeniyle, kırılmanın batıdan doğuya ilerlemesi halinde sarsıntının yönlülük etkisiyle şiddetlenebileceği aktarıldı.

Hazırlık ve risk yönetimi vurgusu

Uzmanlar, depremlerin kesin zamanının öngörülemeyeceğini yineledi. Marmara Denizi’ne ilişkin bilimsel bulguların, riskin varlığına işaret ettiği ve bu nedenle deprem dirençli kentleşme, nüfus planlaması ve altyapı güçlendirme çalışmalarının önemini ortaya koyduğu belirtildi. Bulguların, ilerleyen dönemde yapılacak gözlem ve analizlerle yakından takip edileceği ifade edildi.