Araştırma sonuçları belli oldu: Y ve Z kuşağı iş yerinde en mutsuz kesim oldu

Çalışan esenliği platformu Wellbees ve Kariyer.net iş birliğiyle gerçekleştirilen "Esenlik Araştırması", iş dünyasında çalışanların mutluluk ve tükenmişlik düzeylerini inceledi. Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi akademisyenlerinin danışmanlığında yürütülen araştırmaya, 26 sektörden bin kişi katıldı.

Araştırmada, genel esenlik, tükenmişlik ve işten duygusal memnuniyet olmak üzere üç ana konu ele alındı. Sonuçlar, çalışanların iş ortamında özerklik sahibi olmalarının, yani kendi kararlarını alabilmelerinin ve fikirlerinin sorulmasının, genel esenliklerini olumlu yönde etkilediğini gösterdi.

Tükenmişliğin nedenleri ve etkileri
Çalışmada, çalışanların tükenmişlik hissetmesine neden olan en önemli etkenin, rol belirsizliği olduğu belirlendi. Görevlerinin net olmaması ve kendilerinden ne beklendiğini bilmemek, çalışanların psikolojik yorgunluğunu artırıyor. Bununla birlikte, özerklik ve güçlü sosyal ilişkiler, tükenmişliği azaltan başlıca faktörler arasında yer aldı.

Araştırmada, genel esenliği azaltan ve tükenmişlik hissini artıran faktörlerin benzer olduğu görülerek, bu iki durumun birbiriyle bağlantılı olabileceği sonucuna varıldı.

İklim krizi çalışanları kaygılandırıyor
Araştırma, iklim krizinin çalışanlar üzerinde psikolojik etkiler yarattığını da ortaya koydu. Şahit olunan çevresel felaketlerin bireylerde kaygı ve korkuya yol açması olarak tanımlanan "eko-anksiyete", çalışanların hem genel esenlik düzeylerini düşüren hem de tükenmişliği artıran bir etken olarak öne çıktı.

Araştırmacılar, eko-anksiyetenin yüksek çıkmasının, firmaların bu alandaki farkındalık çalışmalarına bağlı olabileceğini ifade etti.

Y ve Z kuşağı en düşük esenliğe sahip
Araştırma, iş yerinde en düşük esenlik düzeyine sahip grupların Y ve Z kuşakları olduğunu ortaya koydu. Katılımcıların yüzde 73,7'sini oluşturan Y ve X kuşağı üyeleri arasında Y kuşağı, hem tükenmişlik hem de düşük iş memnuniyeti açısından en riskli grup olarak öne çıktı. Z kuşağı ise Y kuşağına benzer bir tablo sergilerken, X ve Baby Boomer kuşaklarının daha yüksek esenlik düzeyine sahip olduğu gözlemlendi.

Çalışma süresi ve iş bağlılığı ilişkisi
Katılımcıların yüzde 80,5’inin ofisten, geri kalanların ise hibrit veya uzaktan çalıştığı tespit edildi. Ofisten çalışanların işten ayrılma eğiliminin, uzaktan çalışanlara kıyasla daha yüksek olduğu saptandı.

Buna karşın, haftada 50 saatten fazla çalışan katılımcıların, firmalarına daha bağlı hissettikleri belirlendi. Araştırmaya göre, çalışanların yüzde 13’ü haftada 40 saat ve altında, yüzde 64’ü 40-50 saat, yüzde 23’ü ise 50 saatten fazla çalışıyor.

Çalışanların önceliği yan haklar
Araştırmada, çalışanlara iş hayatında ücret dışındaki beklentileri soruldu. Katılımcıların en çok talep ettiği unsurlar arasında ilk sırayı "yan haklar" aldı.

Yan hakları sırasıyla şu faktörler takip etti:

İşin anlamlı olmasıKişisel değerlerle örtüşmesiKişisel gelişime katkı sağlamasıTopluma faydalı olmasıEsnek çalışma imkanları

Öte yandan, çalışanların en az talep ettiği haklar arasında sertifikasyon veya diploma eğitimi imkanı yer aldı. Kısa süreli eğitimler ve özel gün izinleri de çalışanlar için öncelikli konular arasında görülmedi.

Z kuşağı, işte anlam bulmayı, işin değerlerle örtüşmesini, esnekliği ve özel izinleri önemli görürken, gelişim ve sertifikasyon gibi unsurlara daha az önem verdi.

Kadın çalışanlar esneklik istiyor
Araştırmaya göre, kadın çalışanlar erkeklere kıyasla iş yerinde daha fazla esneklik talep ediyor. Kadınlar için esneklik beklentisi yüksekken, işin anlamlı olmasına verilen önem daha düşük seviyede kaldı.

Eğitim seviyesi yükseldikçe çalışanların topluma fayda sağlama ve kişisel gelişim beklentilerinin azaldığı, ancak esneklik taleplerinin arttığı gözlemlendi. Aynı şekilde, sosyo-ekonomik statüsü yüksek olan bireylerin işte anlam bulma beklentisi daha yüksek çıktı. İş tecrübesi arttıkça ise sertifikasyon ihtiyacının düştüğü, kişisel değerlere uyum ve topluma fayda sağlama beklentilerinin yükseldiği görüldü.

Kimler psikolojik desteğe sıcak bakıyor?
Araştırmada, kadınların, evlilerin ve çocukluk döneminde daha varlıklı ailelerde yetişen bireylerin psikolojik destek almaya daha sıcak baktığı tespit edildi.

Katılımcıların yaklaşık yüzde 10'u, esenlik uygulamalarının faydalı olmadığını düşünürken, kalan yüzde 90'ı bu tür uygulamaların zihinsel ve bedensel sağlıklarını olumlu yönde etkileyebileceğine inandığını belirtti.

Çalışanlar tarafından en yaygın görülen esenlik uygulamaları şu şekilde sıralandı:

Esnek çalışma olanakları

Esenlik ve stres yönetimi eğitimleri

Uzman destek hizmetleri