New York Times’ta yayımlanan makale, Marmara Denizi’ndeki sismik hareketlerin yıllar içinde İstanbul’a doğru ilerlediğini ve bilim insanlarının şehir için büyük ve yıkıcı bir depremin yaklaştığına dair uyarılarına işaret ediyor.
Beklenen büyük İstanbul depremine dair bir başka senaryo da ABD basınından geldi. New York Times’ta çıkan makale, Marmara Denizi’nin derinliklerindeki sismik hareketliliğin İstanbul’a doğru yöneldiğine vurgu yaptı.
Gazete, Science dergisinde yayımlanan yeni araştırmayı değerlendirirken, bilim insanlarının “İstanbul için büyük ve yıkıcı bir deprem yaklaşıyor” uyarısında bulunduğunu belirtti.
Makalede, son 20 yıldır Marmara Fayı boyunca meydana gelen depremlerin giderek doğuya kaydığına dikkat çekiliyor. Dizinin son halkasının 2025 Nisan’ında gerçekleşen 6.2 büyüklüğündeki deprem olduğu belirtiliyor. New York Times, bilim insanlarının bu durumu “olağan dışı bir gelişme” olarak tanımladığını aktarırken, “Bu eğilim devam ederse, büyük deprem İstanbul’un hemen güneyindeki sularda olabilir” ifadesine yer verdi.
“İSTANBUL HEDEFTE”
Haberde, çalışmaya dahil olmayan University College London’dan sismolog Stephen Hicks'in, “İstanbul hedefte” sözleri öne çıkartılıyor. Uzmanlara göre, enerji ve hareketlilik giderek kentin bulunduğu bölgeye doğru yaklaşıyor.
Perşembe günü Science dergisinde yayımlanan çalışmada, sarsıntıların Ana Marmara Fayı’nın kilitli ve tehlikeli kabul edilen segmentine doğru ilerlediği belirtildi. Bu segmentin kırılması halinde, 7 ve üzeri büyüklükte bir depremin 16 milyonluk megakenti etkileyebileceği hatırlatılıyor.
“DEPREMLERİN TAHMİNİ ZOR AMA SİNYALLER ÖNEMLİ”
Araştırmanın yazarlarından, Almanya GFZ Helmholtz Yerbilimleri Merkezi’nden Patricia Martínez-Garzón, NYT’ye verdiği demeçte şunları söylüyor: “Depremler tahmin edilemez. Ancak olağan dışı olayları erken fark etmek ve etkileri azaltmak kritik.”
Yani belirli bir tarih belirlemek mümkün olmasa da uzmanlar, göz ardı edilmemesi gereken bir duruma işaret ediyor: Fayda tehlikeli bir stres birikimi var.
“EN KÖTÜ SENARYO İSTANBUL İÇİN BÜYÜK BİR RİSK”
Cornell Üniversitesi’nden deprem bilimci Judith Hubbard da çalışmaya katılmamakla birlikte NYT’ye konuşarak şu uyarıda bulundu: “İstanbul yakınlarında olabilecek çok büyük bir deprem, yakın tarihin en büyük insani felaketlerinden biri haline gelebilir.”
Hubbard’a göre sorun sadece fay hareketi değil; yıllardır süren kontrolsüz yapılaşma, denetim yetersizliği ve zemin sorunları bu riski daha da büyütüyor. Bu da “doğal afetin” kolaylıkla “insani felakete” dönüşebileceğini gösteriyor.
DEPREMLERİN DOĞUYA DOĞRU İLERLEMESİ ARAŞTIRMANIN MERKEZİNDE
Araştırmada, 2011’den bu yana Marmara’da meydana gelen depremlerin batıdan doğuya doğru ilerlediği hatırlatılıyor:
2011 → 5.2 (batı) 2012 → 5.1 (doğu) 2019 → 5.8 (orta) 2025 → 6.2 (orta-doğu)
New York Times’a göre bilim insanları, “Bir sonraki depremin daha büyük olup olmayacağını ve İstanbul’un hemen güneyindeki segmentte kırılıp kırılmayacağını” tartışıyor. Kesin bir cevap yok, ancak bu ihtimalin ciddiye alınması gerektiği vurgulanıyor.
“BÜYÜK DEPREM YOLDA AMA NASIL OLACAĞI BİLİNMİYOR”
Hubbard’ın NYT’ye yaptığı bir başka değerlendirmede ise “Deprem bir dizi küçük sarsıntının ardından mı gelecek, yoksa aniden mi kırılacak, bunu bilmiyoruz.” diyor.
Yani süreç nasıl gelişirse gelişsin, bilim insanlarının ortak mesajı New York Times tarafından şöyle özetleniyor: “Büyük bir deprem yolda.”
KIRILMANIN YÖNÜ İSTANBUL’A DOĞRU OLABİLİR
Martínez-Garzón’un ortak yazarı olduğu başka bir çalışmada, olası kırılmanın doğuya, yani İstanbul yönüne doğru gerçekleşme ihtimalinin daha yüksek olduğu belirtilmişti. NYT bu uyarıyı da öne çıkarıyor.