Myanmar hükümetinin, Bangladeş'in, iki ülke arasında prensipte varılan anlaşma uyarınca, ülkeye sığınan Arakanlı Müslümanların bu hafta içinde topraklarına gönderilmeye başlanacağı yönündeki açıklaması üzerine, UNHCR'den, Myanmar'da uğradıkları zulümden kaçarak Bangladeş'teki kamplara sığınan Arakanlı Müslümanların topraklarına geri dönüşü konusunda uyarı geldi.

UNHCR'den yapılan açıklamada, "Myanmar makamları, Arakanlı Müslümanlara, Arakan eyaletindeki mevcut koşulların güvenli ve onurlu şekilde geri dönmelerinin mümkün olmadığına kanaat getirmeleri halinde, daha sonraki bir tarihte geri dönme haklarını kaybetmeksizin topraklarını gidip görme izni verilmeli." ifadesine yer verildi.

UNHCR'nin, Arakanlı Müslümanların, güvenli ve onurlu biçimde topraklarına gönderilmesinin desteklediğinin ve tüm taraflarla bu amaca yönelik olarak çalışılacağının belirtildiği açıklamada, Myanmar'ın Arakan bölgesindeki şartları iyileştirmek zorunda olduğu kaydedildi.

33. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Zirvesi'ne katılmak üzere Singapur'da bulunan Myanmar lideri Suu Çii, konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

- Arakanlı Müslümanlara yönelik etnik temizlik

BM'ye göre, 25 Ağustos 2017'den sonra Arakan'dan kaçmak zorunda kalarak Bangladeş'e sığınanların sayısı 700 bini aştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayınladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Arakanlıların topraklarına dönüşü için Myanmar ve Bangladeş hükümetleri arasında imzalanan anlaşma, yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için uygulamada işlevsiz kalıyor.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Uluslararası medya ve kuruluşların Arakan eyaletine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti, bugüne kadar Arakanlı Müslümanların geri dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri de yerine getirmedi.

Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanlar ve insan hakları örgütleri, gerekli güvenli ortam sağlanmadan bu kişilerin Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik kampanyasına yol açacağı endişesini taşıyor.

- Arakanlı Müslümanlar topraklarına dönemiyor

Myanmar ve Bangladeş hükümetleri, Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşü için 23 Kasım 2017'de bir anlaşma imzaladı.

Anlaşmaya göre, Myanmar'a dönmek isteyenler, Bangladeş'e geçmeden önce Myanmar'da yaşadıklarına dair belge sunmak zorunda. Ancak 1982'de vatandaşlık hakları ellerinden alınan Arakanlı Müslümanların Myanmar'da kayıtlarının bulunmaması bu süreçte ciddi sorun yaratıyor. Anlaşmada, Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanlara bu ülkede BM tarafından verilen belgelerin de Myanmar hükümetinin "onay" sürecinden geçmesi gerektiği belirtiliyor.

Ayrıca anlaşmanın imzalanmasından itibaren 2 ay içinde Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşünün başlaması gerekiyordu ancak Arakanlı Müslümanların eve dönüş sürecinin ertelendiği duyuruldu.

Yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için anlaşma uygulamada işlevsiz kaldı.

Öte yandan, Myanmar'da uğradıkları zulümden canlarını zor kurtararak Bangladeş'teki kamplara sığınan Arakanlı Müslümanlar, kendilerine vatandaşlık başta olmak üzere belirli haklar verilmedikçe ve güvenliklerinden emin olmadıkça Myanmar'a dönmek istemiyor.

Kamplardaki hayatlarının Myanmar'da uğradıkları zulümle karşılaştırıldığında daha iyi olduğunu düşünen Arakanlı Müslümanlar, tüm zorluklara rağmen Bangladeş'in Cox's Bazar bölgesinde imkansızlıklar içinde hayata tutunmaya çalışıyor.