2010 yılında T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de daha verimli ve etkin bir şekilde sağlık hizmetlerine ulaşılması hedefiyle Merkezi Hekim Randevu Sitemi (MHRS)'ni hizmete koymuştur. 2011 yılında, MHRS web portalı(internet)'da hizmete dâhil edilerek internetten randevu alma süreci de başladı. 2012 yılında, MHRS İstanbul ilinin de dâhil edilmesiyle birlikte tüm Türkiye kapsamında hizmet vermeye başladı.
Merkezi Hekim Randevu Sitemi (MHRS) ile vatandaşların T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ile ağız ve diş sağlığı merkezleri ve aile hekimlerine telefonla Alo182'yi arayarak canlı operatörlerden, web üzerinden ya da MHRS mobil uygulamasından kendilerine istedikleri hastane ve hekimden randevu alabilecekleri bir sistemdir.
Türkiye''de uygulanmakta olan (MHRS), Avrupa Birliğinin kabul ettiği 20 temel kamu hizmetlerinden biridir. Böylelikle kamu hastanelerinde ve bağlı sağlık kurumlarında dağınık halde uygulanan randevu sistemlerini merkezileştirmiştir.
MHRS Sistemi kamu hastanelerinin randevu sistemlerini bir merkezden yöneten dünyadaki ilk ve tek sistem olma iddiasını taşımakta olup Alo 182 Çağrı merkezi üzerinden, internetten, mobil uygulamalardan hastanelerimizden ve aile hekimlerimizden vatandaşlara erişilebilirlik hizmeti vermektedir. Bu randevu sisteminden toplanan verileri ile yeni sağlık politikalarının gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
MHRS Sistemini temel hedefi hastanelerde muayene öncesi bekleme süresini ortadan kaldırıp, hastane ve poliklinik önlerindeki kalabalıkları azaltarak herkes için daha sakin ve huzurlu bir ortam sağlanması amacıyla hizmete konmuştur.
Yukarıda kaleme aldığım Merkezi Hekim Randevu Sitemi günümüz teknoloji ve hizmet anlayışına uygun olarak başlamış ise de eski kapıdan randevu alma sistemi ile birlikte devam eden sistem birkaç yıl geçtikten sonra halkın sağlık ihtiyaçlarına cevap vermemeye başlamıştır.
Günümüzde ise telefon ile ALO182 sistemi üzerinden bir hastanın randevu alması için saatlerce hatta günlerce telefon başında olması gerekmektedir. Telefon hatların ve çağrıya yanıt veren operatörlerin yoğunluğu nedeniyle sağlıklı işlemeyebilmektedir. Hastane randevusu verecek olan görevli operatöre ulaşıldığında ise istediğiniz hastanede yada bölümde randevuların hepsinin önümüzdeki 20 gün boyunca dolu olduğunu daha sonraki günlerde randevu boşluğu olduğunu belirtiyor lakin o günlere de randevu alma sistemi kapalı olduğu için 2-3 gün sonra tekraren aramamız isteniyor. 2 işgünü geçtikten sonra tekrar randevu sistemini aradığımızda yine randevu günlerinin dolu olduğu bildiriliyor.
Diğer bir hasta randevu alma yönetimi olan MHRS web portalında ise istenilen tarihe randevu bulanamadığı gibi 20 gün sonra ya dahi razı olan hastaya randevuyu sistem vermemektedir.
Ülke nüfusunun sürekli artması ve nüfus yoğunluğunun şehir merkezlerinde toplanmasından ötürü mevcut sağlık sistemi hasta randevularına cevap veremiyor. T.C. Sağlık Bakanlığı verilerine göre; ülkemizde kişi başı hekime müracaat 2002 yılında 3,1 iken 2017 yılında 8,9'a yükselmiştir. Son 15 yılda devlet hastanelerine başvurular yüzde 220 arttı, üniversite hastanelerinde yüzde 340, özel hastanelerde ise yüzde bin 150 başvuru artışı var. Kamuda bu sayıları karşılayacak sayıda hekim, sağlık çalışanı ve hastane olmadığı için beklentiler karşılanamaz duruma gelmiştir. Bir devlet hastanesinde çalışan hekim günde 100-120 hasta bakmaktadır. Oysa bir hekim hastaya en az 15-20 dakika ayırarak günde ancak 20-30 hasta bakabilir. Mevcut randevu sistemi 10 dakikada bir aynı anda 3 hastaya birden randevu verir hale getirilmiştir. Sağlık sistemi ve randevu sisteminin tıkandığını bir diğer göstergesi de acile başvuran hasta sayılarımızdaki artışta görülmektedir. Ülke nüfusu olarak 84 milyona yaklaşan ülkemizde acile başvuru sayımız yıllık 100 milyonu bulmaktadır.
Sağlıkta hasta randevu sorununa çözüm olarak aile hekimlerinin verdiği sağlık hizmetlerini personel, araç ve gereç ile güçlendirilebilir. Aile hekimliği sevk zincirini sağlayarak ihtiyacı olan hastaları aynı gün veya ertesi gün içersinde hastanelere yönlendirilebilir. Bunların yayında birçok kamu hizmetinde olduğu gibi tüm il ve ilçe merkezlerinde bulunan hastanelerimizin poliklinik, laboratuar hizmetleri de doktor, hemşire, sağlık teknikeri/teknisyeni personel takviyeleri ile 24 saat hizmet verebilir.
T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı hizmet veren tüm sağlık kurumlarının mevcut kapasiteleri doğru değerlendirilerek ve yukarıda değindiğim önerileriminse yetkililerce ele alınmasıyla hastalar için çok uzayan hasta randevularının önüne geçilebilir.
Şevket Gölük
