Pnömoni hakkında merak edilenler: 10 soruda akciğer enfeksiyonu

Sağlık - 12.11.2024 15:21 - Editör:

Halk arasında 'zatürre' olarak bilinen pnömoni, her yaşta görülebilen ve ciddi sonuçlara yol açabilen yaygın bir hastalıktır. Ateş, öksürük, balgam ve göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteren pnömoni, enfeksiyon kaynaklı ölümler arasında üst sıralarda yer alır.

Kış mevsiminin gelişiyle birlikte, zatürre olarak da bilinen pnömoni vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Bu hastalık, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlılar, çocuklar ve kronik rahatsızlıkları bulunan bireyler için ciddi tehditler oluşturmakta ve her yıl binlerce kişiyi etkiliyor.

Dünya genelinde pnömoniye karşı farkındalık yaratmak amacıyla 12 Kasım Dünya Pnömoni Günü'nde çeşitli girişimler gerçekleştiriliyor.

Pnömoninin en sık rastlanan belirtileri arasında ateş, öksürük, balgam çıkarma ve göğüs ağrısı bulunuyor. Ayrıca nefes darlığı, bilinç kaybı, bulantı-kusma, sık nefes alıp verme, kas-eklem ağrıları ve genel halsizlik gibi diğer semptomlar da görülebiliyor. Ağır pnömoni vakalarında ise deri ve mukozanın mavi renk alması, ciddi nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü ve bilinç bulanıklığı gibi daha ciddi durumlar ortaya çıkabiliyor.

PNÖMONİ NEDİR?

Halk arasında "zatürre" olarak bilinen pnömoni, akciğerleri etkileyen, genellikle bakteri, virüs ve nadiren mantarlardan kaynaklanan bir enfeksiyon hastalığıdır. Her yaş grubunda görülebilir ve bazen hafif geçerken bazen de yaşamı tehdit edebilir. Enfeksiyon kaynaklı ölümler arasında üst sıralarda yer almaktadır.

PNÖMONİ TOPLUMDA NE SIKLIKLA GÖRÜLÜYOR?

Dünya genelinde sık görülen bir hastalık olan pnömoni, Avrupa'da yılda %0.5-1.1, Türkiye'de ise %1.15 oranında görülmektedir. İleri yaştakiler, sigara ve alkol kullananlar, kronik kalp ve akciğer hastalıkları olanlar gibi risk grupları daha fazla etkilenmektedir.

PNÖMONİNİN EN YAYGIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Pnömoninin en yaygın belirtileri ateş, öksürük, balgam çıkarma ve göğüs ağrısıdır. Nefes darlığı, bulantı, kas-eklem ağrıları gibi ek belirtiler de görülebilir. Ciddi vakalarda ise mavi renk değişikliği, ciddi nefes darlığı ve bilinç bulanıklığı olabilir.

PNÖMONİ TANISI NASIL KOYULUR?

Pnömoni tanısı genellikle hastanın muayenesi sonrası akciğer grafisi ile konur. Kan ve balgam testleri, bilgisayarlı tomografi gibi ileri tetkikler de kullanılabilir.

HANGİ BELİRTİLER GÖRÜLDÜĞÜNDE HEKİME BAŞVURULMALI?

Ateş, öksürük ve balgam gibi belirtilerle karşılaşıldığında bir doktora başvurulması önemlidir. Tanı ve tedaviye gecikmek, komplikasyonlara yol açabilir.

PNÖMONİ BULAŞICI MI?

Pnömoni, mikropların akciğerlere ulaşması ile bulaşır. Virüs ve bakteriler, öksürük, hapşırık ve hasta kişilerin temas ettiği yüzeylere dokunarak yayılabilir. Özellikle çocuklar, burun ve boğazlarında bulunan mikroplar nedeniyle risk altındadır.

PNÖMONİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Pnömoni tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir. Genellikle istirahat, bol sıvı alımı, antibiyotik ve antiviral tedaviler, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler kullanılır. Ağırs vakalarda hastaneye yatış ve yoğun bakım gerekebilir.

TEDAVİ EDİLMEYEN PNÖMONİ HANGİ KOMPLİKASYONLARA YOL AÇAR?

Tedavi edilmeyen pnömoni, akciğer abseleri, plevral sıvı birikimi, bronşiektazi gibi komplikasyonlara yol açabilir. Ayrıca sepsis ve septik şok gibi ciddi durumlar gelişebilir.

Pnömoniden Korunmak İçin Ne Gibi Önlemler Alınmalıdır?

Altta yatan kronik hastalıkların kontrol altında tutulması, dengeli beslenme, hijyenik önlemler, sigara ve alkolün sınırlanması korunma açısından önemlidir. Ayrıca pnömokok ve influenza aşıları, pnömoni sıklığını ve ölüm oranlarını azaltabilir.

PNÖMONİ AŞISI KİMLERE VE HANGİ ARALIKLARLA UYGULANIR?

Pnömoni aşısı, pnömokok bakterilerine karşı bağışıklık kazandırmak için kullanılır. Bebeklere 2 aydan itibaren ücretsiz olarak uygulanan bu aşı, 2 yaş üstü çocuklar ve erişkinlere de yapılır. 65 yaş üstü, kronik hastalığı olan kişiler için tekrar edilen aşılar önerilir.