Birçok doğal kaynaklar sunan (deniz, güneş, toprak, iklim…) bereketli ülkemizde ekonomi yönünden iyi bir noktada maalesef değiliz.
3 Mayıs 2023 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ‘na göre yıllık enflasyon yüzde 43.68, Nisan ayı ise yüzde 2.39 olarak açıklandı. Bağımsız olarak enflasyon oranlarını açıklayan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre ise nisan ayında enflasyon yüzde 4.86 artış gösterdi. Yıllık artış ise yüzde 105.19 olarak açıklandı.
TÜİK ve ENAG tarafınca açıklanan son enflasyon oranları ülke insanlarımıza pazarda, markette ve yaşam alanlarında hayat pahalılığı olarak yansımaktadır.
2000 Yılından beri birçok defa ekonomik gelişimiz ve içerisinde bulunduğumuz mali sıkıntılardan kurtulmak için onlarca ekonomik paketler açıklandı. Bu açıklanan ekonomik paketler yere sağlam basılan kararlar ile alınmadığından maalesef ülkemizi bir adım ileri götürdükten sonra iki adım geri götürmektedir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 12 Mart 2021 tarihinde açıkladığı ekonomik paket için, reform çalışmasının özünde ekonomiyi yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyütme amacı bulunduğunu belirterek “Ekonomik reform paketimiz, Türkiye'yi geleceğe güvenle taşıyacak, somut ve çözüm odaklı politikalar içeriyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca açıklanan yeni ekonomik reform paketinin ana unsurları şunlardır;
1 – Dar gelirli küçük esnafımıza yönelik vergi muafiyeti getiriyoruz.
2 – Merkezi yönetimin yanı sıra yerel yönetimlerde de tasarrufçu bir akış açısının oluşmasını hedefliyoruz.
3 – Ağırlıklı olarak kendi paramızla borçlanacak, Türk Lirası cindi senetleri kullanacağız.
4- Bireysel Emeklilik Sistemi'nin derinleşmesine ve gelişmesine katkı sağlayacaklarını belirttiler.
5 - Mükellef memnuniyetini sağlamak ve hizmet kalitesini artırmak için "Dijital Vergi Asistanı" sistemini devreye aldıklarını söyledi.
Yukarıda sıraladığımız önemli reform paketi unsurlarının 2022 yılının Şubat ayına geldiğimizde ekonomimizin daha güçlenmesine ve yüksek enflasyonun düşmesine yarar sağlamadığı görüldü.
İktidarın “düşük faiz, yüksek kur” politikasını savunmayan Lütfi Elvan'ın T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (HMB) görevinden istifası sonunda kabul edildi. Cumhurbaşkanı kararında bu durum “görevden af talebi” olarak yer aldı. Elvan'ın yerine, 2 Aralık 2021 tarihinde bakan yardımcısı Nureddin Nebati getirildi.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bakanlık nezdinde yaptığı çalışmalar ve görüştüğü sivil toplum kuruluşlar sonrası 12 Şubat 2022 tarihinde yeni “Üçlü Ekonomi Paketini” açıkladı.
Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri tanıtım toplantısında son açıklanan “Üçlü Ekonomi Paketi” içeriğinde şunlar vardı;
1 – Vatandaşın yastık altı birikimleri finansal sisteme kazandıran modellerin bütüncül bir yaklaşımla uygulamaya alınmasını, büyümenin finansmanında dış tasarrufların yerine yurt içi tasarrufların geliştirilmesini, yurt içi tasarrufların etkin ve verimli yatırımlara yönlendirilmesini ve TL tasarrufların cazibesini artırılmasını amaçlayan bir tasarruf sistemi takip edeceklerini duyurdu.
2 – Vatandaşın yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasına yönelik çalışmalarda bütüncül bir yaklaşım olmadığını, paydaşlar vasıtasıyla yürütüldüğünü belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu birikimlerin ekonomiye kazandırılması noktasında yeterince yol alınamadı. Bu tasarrufların finansal sisteme kazandırılması hem vatandaşımıza yeni bir kazanç kapısı açacak hem de ülkemizin büyümesine destek verecektir. Bu amaçla bugüne kadarki münferit çabaları toplulaştıracak, 1 Mart'tan itibaren 81 ilde en az bir adet olmak üzere, 2022 yılında da 1.500'ün üzerinde kuyumcunun dâhil olacağı çalışmaları başlatıyoruz.
3 - 60 milyar liralık bir KGF destek paketi oluşturduklarını bildiren Nebati, yatırım destek paketi, ihracat destek paketi ve işletme harcamaları destek paketi olmak üzere 3 paketi devreye koyduklarını duyurdu.
4 - Tüm sektörlerden enflasyonla mücadelede gerekli adımları atacaklarını kaydederek, "Enflasyonla mücadele timi kuruyoruz. Fiyatların daha sıkı bir şekilde denetlendiği bir sistem olacak. " ifadelerini kullandı.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, yüksek zam yaparak sonradan kampanya adı altında gerçekleştirilen indirim şeklindeki uygulamaların 1 Mart 2022'den itibaren önüne geçileceğini söyledi.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati'nin açıkladığı son ekonomik paket üzerinden tam bir ay geçti. Açıklanan ekonomik paket doların bir süre 12-13 TL'de sabit tutsa da üretime yönelik bir paket olmadığından dolar yine artmaya başlayarak 2023 yılının Nisan ayında 20 TL seviyesine ulaştı. Buna birde Rusya'nın Ukrayna'yı işgali dâhil olunca bu ülkelerden temin ettiğimiz doğalgaz, petrol, Ayçiçek yağı ve buğday gibi ürünlerden dolayı ülkemizdeki tüm tüketim unsurları olumsuz yönde etkilendi.
Ülke yöneticilerimiz açıkladıkları yeni ekonomik paketlere umut bağladığı için, ilk olarak üretime ve üreticiye kolaylıklar sağlayamadığı için bu ekonomik paketler sonrası ekonomimiz kısa bir süre nefes alıyor daha sonra eski haline dönmekle kalmıyor daha da kötüye gidiyor.
Son açıklanan ekonomik paket içeriğinde olan “kur korumalı mevduat sisteminde” döviz hesabını TL hesabına çevirenlere verilen enflasyon garantili kazanç ayrıca ülke ekonomisinde sürekli büyüyen kara bir delik açmaktadır.
Yaşamakta olduğumuz ülkemizde ekonomimiz, üretim seviyemiz çok zor durumda olup, insanlarımız hayat pahalılığı ve ağır bir şekilde hissedilen enflasyon altında ezilmektedir. Bu sıkıntıların, yaşanan zorlukların yok olması için yeni ekonomik politikalar ve yeni bir siyasi yönetim kaçınılmaz olmuştur.
Şevket Gölük