Karabağ sorunu 1988-1989 yıllarında bölgede bazı kesimlerde yoğun nüfusa sahip olan Ermenilerin bağımsızlık için referandum düzenleyip bağımsızlık kararı almasıyla başladı. İki toplum arasında meydana gelen karşılıklı çatışmalar ve sokak gösterileri Azerbaycan ile Ermenistan arasında büyük bir gerilim yaratmış ve yüz binlerce kişi bu tartışmalar sonrasında yaşadığı topraklardan göç etme durumunda kalmıştır.
Ermenistan'da yapılan ve yaklaşık 40.000 kişinin katıldığı gösteri sonrası da Ermenistan'ın Karabağ'a saldırması çatışmaları sıcak savaşa dönüştürmüştür.
Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Şubat 1988 - Mayıs 1994 tarihleri arasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Maragha, Malıbeyli ve Kuşçular gibi katliamlar yaşanmıştır.
Karabağ ve çevresindeki yedi bölgede Ermenistan işgali 1992'den beri devam etmekte ve bu bölgede sadece Ermeni nüfusu yaşamaktadır. İşgalden sonra bu bölgede hiçbir ülke tarafından tanınmayan sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti kuruldu.
Sovyet Birliği'nin çökmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM), Dağlık Karabağ'ı bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprağı olarak tanıdı.
Daha sonra imzalanan ateşkes antlaşmasıyla günümüze kadar süren barış görüşmeleri başlamış oldu. Dağlık Karabağ ve çevresindeki 7 il Ermeni işgali altındadır ve bölgeyi Dağlık Karabağ Cumhuriyeti adında fiilen bağımsız tanınmayan bir devlet yönetmektedir.
Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında Ermeni güçleri, 27 Eylül 2020'de Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açtı. Ermeni güçlerinin provokasyonunu önlemek için karşı saldırı gerçekleştiren Azerbaycan ordusu, Ermenistan'a ait 12 adet OSA uçaksavar füze sistemini imha etti. Azerbaycan ordusunun, Ermenilerin Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine başlattığı karşı saldırı neticesinde işgal altında bulunan bazı yerleşim birimlerini kurtardığı duyuruldu.
Rusya aracılığıyla ateşkes görüşmeleri için Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları 10 Ekim 2020 tarihinde Moskova'da bir araya gelerek ateşkes anlaşması yaptılar. Görüşmelere aracılık eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, görüşmeler sonucunda esirlerin ve cenazelerin takas edilmesine karar verildiğini ayrıca Azerbaycan ile Ermenistan'ın resmi görüşmelere başlayacağı uluslar arası kamuoyu ile paylaştı.

Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'daki topraklarını kurtarmak için başlattığı kara harekâtında bugün itibarıyla 20. gün geride kaldı. Azerbaycan, harekâta kararlılıkla devam ederken; darbe üzerine darbe yiyen Ermenistan, sivil yerleşim yerlerine saldırmaya devam ediyor.
İnsan yaşamının değerli olduğunu biliyor ve önem veriyor olsak ta vatan toprakları için sonuna kadar her türlü platformda ( masada ve meydanda) mücadele etmek gerekliliğini de kabul ediyoruz. Türkiye'nin bu aşamada kardeş ülke Azerbaycan'a vermiş olduğu her türlü destek çok önem arz etmektedir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev‘in sürekli olarak dünya kamuoyu ile paylaştığı Ermenistan'ın hain saldırıları ateşkese rağmen devam etse de Azerbaycan tüm devletlerce de sahibi kabul edilen Karabağ topraklarının son metrekaresini alana dek kararlılıkla askeri müdahalesine devam etmelidir söylemine de sonuna kadar katılıyorum.
Şevket GÖLÜK