Öğrencilerin öğrenme ve dikkat süresi; bilişsel düzey, yaş farkı ve bireysel farklılıklarına göre değişiyor. Yapılan araştırmalara göre sağlıklı bir bireyin dikkat süresi ortalama 16-20 dakikalık bir süreyle sınırlı olduğunu gösteriyor. Bu süreden sonra öğrencinin dikkatini çekme gücü öğretmen ve sınıftaki görselliğe bağlıdır. Bunu da öğretmen ne kadar başarılı olabilir? Muamma. Peki ders süresinin kısa olması öğrencinin ders verimi açısından yetersiz olabiliyor mu?
- Evet, olabiliyor.
Çünkü konular uzun, yeterince örneklendiremiyorsun. Bir konuda yüz kelimeden yirmi kelimeyi anlatmak, konuyu ölüme terk etmek demektir.
Peki ders süresinin uzun olması dikkatin dağılmasını ve konunun takip edilmesini zorlaştırabiliyor mu?
- Evet, hemde çok.
Öğrencilerin fiziksel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için dinlenme aralıkları uzun olmalıdır. Çocuğun öğrenme ve bilişsel düşünce sürecinin sürekliliği verimi açısından aralıklar çok önemlidir. Özellikle teneffüsler. Çünkü teneffüs süreleri öğrencilerin bir sonraki derse geçişte hazır bulunuşluklarını sağlayıp ve öğrenmenin daha kolay bir şekilde olacağını sağlıyor. Ülkemizin eğitim sisteminin kararlı hatalarından biri olan teneffüs süresinin kısa olması, beraberinde bir sürü yanlışları getiriyor. Sürenin kısa olması, çocuğun hem sosyal hem de bilişsel özelliğini mahvediyor. Derslerin çokluğu ayrı bir dert, saatin fazla olması ayrı bir dert. Her ders saati 40 dakika olup teneffüslerin 5 dakika olması anlamsızlığın diğer adıdır. Çünkü ortaokul öğrencisinin bu kadar kısa sürede ne kadar dinlenebilir, oynayabilir ya da tuvalet ihtiyacını giderebilir? Sınıfta çıkana kadar zaten 3 dakikası gidiyor. Geri kalan 2 dakika ile zihnini nasıl dinlendirebilir. Siz düşünün. Bir de bazı ülkelerin haftalık ders saatine bakalım:
- Belçika'da 28, Fransa'da 26-27, Lüksemburg'da 30 ve Portekiz'de 25-31 saat
- Almanya'da haftalık ders saati, ilkokul 1. ve 2. sınıflarda 17-23, üst sınıflarda 23-27 ve orta okulda 30-32 saat
- Avusturya'da haftalık ders saati, ilkokul 1. ve 2. sınıflarda 21, 3. ve 4. sınıflarda 25 ve orta okulda da 32-34 saat
- Hollanda'da haftalık ders saati, ilköğretim birinci kademede 22 ve ikinci kademede 25 saat
- İngiltere'de 5-7 yaş arası öğrenciler için 21 saat, 8-11 yaş için 23-30 saat, 12-16 yaş için 24 saat
- İtalya'da ilk yıl haftada 27 saat, 2, yıldan itibaren 30 saat
- Finlandiya'da ise haftalık ders saati 19-32 saat arasında değişiyor
Bu tabloyu görünce peki biz neden ilkokul ve lise öğrencilerine haftalık aynı saati uyguluyoruz? Dediğinizi duyuyorum. Baştan dedim ya ülkemizin kararlı hatalarından biridir. Haftalık ders saatleri ve teneffüs süresi.
Peki teneffüslerin 15 dakika olması öğrenci için ne anlama geliyor?
- Zihin yorgunluğunu atmak az olsa.
- Okulu sevmek.
- Kantin sırasında boş beklememek.
- Çok sevdiği arkadaşlarıyla oyun oynamak.
- Teneffüste daha çok sosyalleşmek.
- Kötü enerjisini atmak.
- Okulun sadece zihni yorduğu bir yer olmadığını anlamak.
- Bir sonraki derse dinç bir kafa ile hazır olmak.
- Öğretmenleri kafa patlatan birer boş davul olduğunu değil de birer ayaklı kütüphane olarak görmek
- Dersini dört kulakla dinleyen öğrenci olmak.
- ...........
Anlamına geliyor.
Bu saydıklarım devede tüy kalır. Evet, teneffüslerin bundan sonra 15 dakika olması çok iyi hatta geç kalınmış bir uygulamadır. Eğitimde neden böyle güzel uygulamalar getiril miyor?
Selam ve saygılarımla.
Kenan KERİMOĞLU
